Türkiye’de artan e-ticaret ve sanayi faaliyetleri, depolama ve lojistik sektörlerinde ciddi dönüşümleri beraberinde getiriyor. Özellikle Marmara bölgesinde şirketler depo sorunları yaşarken depo yatırımları artıyor, depo yatırımı planları yapılıyor. Bu bağlamda hazırlanan haber dosyası için lojistik firmaları, gayrimenkul şirketleri, sektör dernekleri ve depo yatırımı yapan şirketlerden görüş rica ediliyor.
- Şirketler için: Son 3 yılda sektörünüzde artan bir depo sıkıntısı gözlemliyor musunuz? Bunun işinize etkileri nasıl oluyor? Yeni depo yatırımlarınız oldu mu? Lokasyon, yatırım tutarı büyüklük hakkında bilgi verir misiniz? Gelecekte ne kadarlık depo yatırımı yapmayı planlıyorsunuz? Bölge olarak hangileri öne çıkıyor?
- Lojistik firmaları için: Lojistik firmaları, mevcut depo ihtiyacının ne kadarını karşılıyor? Yeni yatırımlarınız hakkında bilgi verir misiniz? Yeni depo yatırımları planlarınız var mı? Yeni depo yatırımları yapan firmalar hangileri? Marmara bölgesinde sıkıntı var mı? Hangi lokasyonlara yatırım yapılması planlanıyor?
Türkiye’de depo ihtiyacının ancak %35’i karşılanabiliyor. Bu alanda yatırım yapılmaya çok ihtiyaç var. Özellikle artan ithalata bağlı olarak çok ciddi antrepo ihtiyacı bulunuyor. Bu talebin karşılanamamasının iki temel nedeni var. İlki yüksek faiz oranları nedeniyle yeni yatırımlar için krediye ulaşmada yaşanan sıkıntılar. İkincisi ise lojistik firmalarının yapacağı yatırımın geri dönüş süresinin uzaması; artan arsa fiyatlarına bağlı olarak, (bu fiyatlar Aralık 2024 itibariyle İstanbul ilinin Tuzla ilçesinin Orhanlı mevkiinde metrekarede 1000 EUR mertebelerine gelmiş durumda) firmalar, yatırım yapacağı yer ile ilgili 5 yıllık geri dönüş süresine göre hizmet verecekleri müşterileriyle kira anlaşması yapmadan yatırıma yanaşmıyor.
- Gayrimenkul şirketleri ve dernekler için: Türkiye genelinde hangi bölgelerde depo yatırımı için daha fazla talep var? Depo kiraları ve arsa maliyetleri nasıl bir seyir izliyor? Hangi sektörler (örneğin: e-ticaret, perakende, sanayi) daha fazla depo ihtiyacı duyuyor? Artan talebin nedenleri nelerdir? (Pandemi etkisi, büyüyen e-ticaret hacmi vb.)
Depo yatırımları için en çok talebi Marmara Bölgesi alıyor. Marmara Bölgesi’nde İstanbul, Kocaeli, Sakarya ve Bursa illeri depo yatırımı için cazip bölgeler arasında yer alıyor. Talep olmasına karşın arsa bulmanın zorluğu, OSB içine üretim dışında sadece depo yatırımı yapılması ile ilgili kısıtlamalar Bursa’ya yatırım yapmayı güçleştiriyor. İstanbul için en çok talep ise Gebze, Tuzla, Hadımköy ve Esenyurt ilçelerine var. Sanayinin yoğunluğu ve köprü ve otoyol ücretleri ile zaman maliyeti dikkate alındığında lojistik açıdan avantajlı bölge olması açısından Gebze ve Tuzla ilçeleri Türkiye’nin yüzde 85’ni besleyen lojistik merkezi konumda. Ancak bu bölgede artık arsa bulmak ve yatırım yapmak oldukça güç hale geldi. Buna bağlı olarak gelişime açık olan Ege Bölgesi ve Ankara son dönemde öne çıkmaya başladı.
Marmara Bölgesi’nde arsa maliyetleri son 3 yıl içinde 200 dolar seviyelerinden 600 dolar seviyelerine ulaştı. Depo yatırımının belirleyicisi olan arsa maliyetlerinin artmasıyla depo kira maliyetleri ise 4 dolar seviyesinden 10-12 dolar seviyelerine çıktı.
Burada talebi artıran etkilere baktığımızda pandeminin önemli bir belirleyici olduğunu görüyoruz. Pandemi etkisi ile tüketici alışkanlıklarının hızla değişmesi sonucunda e-ticaret sektörü ciddi bir büyüme yaşadı. Bu büyüme hala güçlü bir biçimde sürüyor. Dolayısıyla bu sektörün depo ihtiyacı neredeyse her geçen gün artıyor. Bu sektöre ilaveten perakende sektörünün her zaman büyüyen yapısı, rekabette teslimat hızı ve tüm sektörlerde olduğu gibi lojistik maliyetleri düşürme çabalarına bağlı olarak depo ihtiyaçları her zaman artıyor.
Türkiye’nin küresel lojistik bir üsse dönüştürülmesi hedefiyle atılan adımlar neticesinde Amazon ve Fedex gibi uluslararası firmaların Türkiye’ye depo ve lojistik merkezleri kurmaları, Türkiye’nin artan ithalat ile artan üretim kapasiteleri nedeniyle sanayi sektörünün depo ihtiyacındaki artışlar ile değişen tüketici alışkanlıklarına bağlı olarak e-ticaretin büyümesi depo talebini çok güçlü bir şekilde arttırdı.
