Konut fiyatları, kredi faizlerinin düşüş ivmesiyle yükselmeye başlasa da henüz fiyatta reel gerileme devam ediyor. Buna karşılık İstanbul’da kiraların yükseliş oranı son iki yılda ortalama yüzde 192 oldu ve artış sürüyor.
Reel konut fiyatlarında düşüş ivmesi devam ederken kiralarda ise artış durmuyor. Artış hızı azalsa da son 2 yılda İstanbul’da yüzde 350’ye yakın kira fiyat yükselişi yaşanan ilçeler oldu. İstanbul’da özellikle daha önce kira oranlarının oldukça düşük kaldığı Silivri, Çatalca, Şile, Çekmeköy, Arnavutköy ilçelerindeki artışlar 4 katını aştı. İstanbul genelindeki kira artış oranı ise iki yıllık dönemde yüzde 192 seviyesinin üzerine çıkmış oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, konut fiyat endeksi ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 3.6, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 34.3 arttı. Böylece son 3 yılın en düşük artış oranı görüldü. Konut fiyatlarında bu dönemde reel gerileme yüzde 11.6 olarak hesaplandı. Kiralarda ise iki yıldır uygulanan yüzde 25 zam sınırı temmuzda sonlandırılmış, yeniden 12 aylık TÜFE ortalaması sistemine dönüşmüştü.
En hızlı artış Silivri’de
Denge Değerleme Gayrimenkul Geliştirme Müdürü Başak Işık, Türkiye genelinde cari kira fiyat artışlarının yıllık enflasyon rakamından daha yüksek oranda gerçekleştiği göz önüne alındığında enflasyondan arındırılmış (reel) kira değerlerinin mal sahiplerine enflasyonun üzerinde reel olarak da bir kazanç sağladığını ifade etti. İstanbul ilçelerinin kira artışlarından örnekler veren Işık, “Özellikle son 2 yıllık dilimde İstanbul’da en yüksek kira artış oranına sahip ilçe yüzde 349’luk artış oran ile Silivri ilçesi oldu. Bu ilçemizi sırasıyla Pendik (yüzde 274), Kartal (yüzde 261), Çatalca-Çekmeköy-Tuzla (yüzde 257), Şile (yüzde 255) ve Arnavutköy (yüzde 252) ilçeleri izledi” dedi.
‘Enflasyona paralel artar’
Ortaya çıkan değerlerle 2025 yılı için kira artış öngörüsünün enflasyon değerlerine paralel olacağını ifade eden Başak Işık, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ancak bu artış oranını etkileyecek diğer etkenleri de göz ardı etmemek gerekir. Dönemsel artışlar (üniversitelilerin talebi, tayinler vb), olası bir afet durumunda İstanbul’un alacağı ve/veya vereceği göç, ekonomi politikalarının hane halkı gelirine yansıması, kentsel dönüşüm gibi konular, talep edilen kira rakamlarının belirlenmesinde önemli rol oynayabilecektir.”
Faiz beklentisi ivme getirdi
Konut satışlarının önünde önemli bir ‘engel’ olarak görülen bankaların konut kredisi faiz oranlarındaki kısmi gerileme, konut fiyatlarını da yeniden hareketlendirdi. Buna göre, yüzde 2.84’ten başlayan oranlarla 10 yıllık vadede kredi imkanı oluştu. Gelecek aylarda konut fiyat ortalamasının daha hızlı bir yükseliş göstermesi öngörülüyor.
Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı ise ‘konut kredisi faiz oranlarında düşüş olacağı beklentileri’ üzerine emlak fiyatındaki fahiş artışları gündemine aldı. Bu kapsamda daha önce bakanlıktan yapılan açıklamada sadece eylül ayı içinde ilan fiyatlarında fahiş artışı yapan 117 emlak işletmesi tespit edildiği, toplam 11 milyon 700 bin lira idari para cezası uygulanacağı ifade edilmişti.
Çeper ilçelerde fiyat daha çok yükseldi
Yapılan değerlemelere göre, İstanbul Avrupa yakasında en çok kira artışı yaşanan ilçeler Silivri (%348.9), Çatalca (%256.7), Arnavutköy (%252.7), Sultangazi (%215.7), Büyükçekmece (%212), Eyüpsultan (%209.4), Bayrampaşa (%207.9) şeklinde sıralandı. Anadolu yakasında ise sıralama Pendik (%273.6), Kartal (%260.7), Çekmeköy (%257.5), Tuzla (%256.9), Şile (%255.4) oldu.
